Etilen oksid, zbog kog je sa našeg tržišta počelo povlačenje sladoleda M&M, Snickers i Twix, Američka agencija za zaštitu životne sredine označava kao kancerogen, ali opasnost po zdravlje postoji samo uslijed dugotrajnog izlaganja, pa oni koji su pojeli nekoliko pomenutih sladoleda ne bi trebalo da brinu, kaže toksikolog prof. dr Petar Bulat.
Ministarstva poljoprivrede BiH, Srbije, Crne Gore, Hrvatske su dobila od sistema za brzo obavještavanje Evropske unije upozorenje da sladoledi M&M, Snickers i Twix, uvezeni iz EU, sadrže stabilizator „Lygomme FM 4600/Box25/STD/E800“ iznad dozvoljenih granica, što je prva detektovala Španija. Zbog toga je počelo povlačenje ovih proizvoda iz prodaje i zabrana njihovog uvoza.
Profesor Bulat je objasnio da je u ovim proizvodima pronađen etilen oksid koji se u medicini, pored jonizujućih zračenja, koristi za sterilizaciju igli za špriceve.
“U pitanju je gasovita, nestabilna materija, koja nakon sterilizacije ispari”, objašnjava Bulat.
Na pitanje kako se onda etilen oksid našao u sladoledu, kaže da je proizvođač sladoleda vjerovatno kupio aditiv od nekoga ko nije imao dovoljno čistu proizvodnju.
“Etilen oksid je jedna od polaznih supstanci za proizvodnju etilen glikola koji se koristi kao antifriz. Vjerujem da je ovde u pitanju dodatak koji je zadužen za to da se sladoled ne stegne previše, da bi bio kremastiji”, objašnjava profesor.
Etilen oksid, kako kaže, može da bude veoma opasan za nekog ko je izložen izuzetno visokim koncentracijama, ili ukoliko izloženost malim koncentracijama jako drugo traje.
“Velikim koncentracijama ovog gasa neko može da bude izložen uglavnom putem disajnih organa. U tom slučaju prvo dolazi do nadražaja respiratornih puteva, kašljanja, suzenja očiju. Može da dovede i do poremećaja centralnog nervnog sistema, ali samo u slučaju ekstremno velikih doza“, objašnjava toksikolog.
Ova supstanca se, kaže, kod Američke agencije za zaštitu životne sredine pominje kao kancerogena, dok je Međunarodna agencija za istraživanje raka svrstava u materije za koje postoje ograničeni dokazi da su kancerogeni.
“Amerikanci povezuju dugotrajnu izloženost etilen oksidu sa pojavom raka dojke kod žena i malignitetima limfnih čvorova. Sama činjenica da se pominje u tom svjetlu govori da nije zgodno da se nađe u hrani. Ali opasnost svakako ne postoji za nekog ko je pojeo nekoliko pomenutih sladoleda“, kaže profesor.
Na pitanje zašto smo za problem saznali od Evropske unije, objašnjava da procedura kontrole hrane prilikom uvoza u balkanske zemlje postoji, ali se kontroliše ono što je očekivano da se pojavi.
“Prva stvar koju bi recimo provjeravali kod sladoleda je mikrobiološka ispravnost, pa onda i neke druge karakteristike, ali ovo je vrlo specifična stvar. Tako nešto bi moglo da se kontroliše na zahtjev inspektora”, kaže profesor.
Objašnjava da su Španci ovu supstancu vjerovatno pronašli u sladoledu dok su radili širu analizu u sklopu nekog sistematskog pregleda, kao i da je reakcija koja je uslijedila nakon otkrivanja adekvatna.
“Proizvođač je povukao proizvode, a za one koji su se već našli u prodaji dali su oznake proizvoda – broj lota aditiva (0013925497). Prodavac može ukucavanjem prvih šest cifara proizvoda da provjeri da li je u pitanju sladoled sa spornom materijom i povuče ga ukoliko jeste. To je ono što bi sad svi trebalo da urade”, kaže.
Pojava etilen oksida otkrivena je u februaru u susamu koju je na srpsko tržište stigao iz Indije, nakon čega je sporni proizvod povučen iz prodaje.
